Ostatnio o Excelu głośno. Wykorzystywany był przez Państwową Komisję Wyborczą do liczenia głosów w wyborach samorządowych. Zaczęłam się więc zastanawiać: jak oni to robili? Jak można policzyć wyniki wyborów w Excelu?

W tym artykule pokażę swój sposób policzenia wyników wyborów. Do liczenia wykorzystam tabele przestawne. Oczywiście nie obejdzie się bez pracochłonnej pracy ręcznej – trzeba przecież odczytać głosy z papierowych list i wpisać je do Excela. Jednak kiedy jest to już zrobione, pracy wcale nie pozostaje tak dużo. Jak zwykle zresztą 😉

Domyślam się, że bardziej od szczegółów interesuje was to, jakich narzędzi użyłam, dlatego artykuł będzie miał charakter poglądowy.

Będę pracowała na następujących danych:

Forma graficzna danych

Przyporządkowanie osób

Tak naprawdę, istotne jest przyporządkowanie osób do list i kart (i innych, jednak nie będę w to wchodziła). Wszystko to umieszczę w tabeli definicyjnej w odrębnym arkuszu DEF.

Tabela definicyjna

Jak widać, znajdują się tu te same dane co na kartach, jednak są przedstawione w zbiorczej tabeli. Na niej bowiem świetnie działają tabele przestawne i funkcja WYSZUKAJ.PIONOWO. Będę tych narzędzi później potrzebowała.

Zebranie głosów

Po stworzeniu tabeli kolejnym etapem jest zebranie głosów. Ze względu na ogromną liczbę danych (4 wiersze od każdego wyborcy, który oddał ważny głos) do gromadzenia tych danych najlepiej użyć bazy danych np. Accessa. Wiersze w Excelu – mimo że w nowych wersjach jest ich ponad milion – szybko się skończą. W bazie danych takiej jak Access, nie ma tego problemu. Ja Accessa niestety nie mam, dlatego wszystko robiłam w Excelu. Stworzyłam więc tabelkę, do której wpisałam osobę i za pomocą funkcji WYSZUKAJ.PIONOWO przyporządkowałam do niej kartę, partię i listę (w tabeli na rysunku poniżej dane te zaznaczyłam na niebiesko). W moim przykładzie wzięłam pod uwagę tylko 346 głosów, a już otrzymałam 1384 rekordy (346*4=1384)! Fakt ten zdecydowanie przemawia za użyciem Accessa 🙂 Dodatkowo w Accessie szybko można napisać kwerendę, która przyporządkuje kartę, partię i listę do osoby. Później na tej kwerendzie będzie można oprzeć tabelę przestawną w Excelu, i będzie elegancko 😉

Wróćmy jednak do Excela. Mamy więc następującą tabelę:

Tabela z wynikami

Teraz należy zrobić z niej tabelę przestawną. Gdyby dane były przechowywane w Accessie, tabelę należałoby oprzeć na kwerendzie w Accessie.

Ustalenie wyników – tabela przestawna

Jak już mamy tabelę przestawną, to można powiedzieć, że mamy i wyniki 🙂 Poniższa tabela przedstawia wyniki dla karty białej z podziałem na listy i partie. Widać w niej liczbę głosów zdobytych przez każdego kandydata i procent, jaki ta liczba stanowi. Po posortowaniu danych malejąco po liczbie głosów otrzymujemy następujący raport:

Raport wyników

Jak widać, zaledwie w jednym zestawieniu mamy już najważniejsze dane: kto z danej listy/ partii wygrał i ile głosów zdobył.

Oczywiście są to dane podstawowe. Komisje wyborcze gromadziły ich nieporównywalnie więcej, choćby takie: województwo, powiat, gmina czy nr komisji  gromadzącej głosy. Z większą liczbą danych czy bez niej schemat działania będzie taki sam jak opisany przeze mnie. Zależy tylko na jakim poziomie ogólności chcemy przedstawić wyniki.

I tyle 🙂 Jestem ciekawa Waszych uwag. Może znajdziecie jakiś aspekt, którego nie wzięłam pod uwagę, bo specjalistką od polityki to ja nie jestem;). Koniecznie napiszcie swoje spostrzeżenia w komentarzach 🙂

Redakcja językowa: Aleksandra Wasiak