Struktura bilansu (aktywów i pasywów) na wykresie

Często słyszę od was, że wykresy w Excelu to „czarna magia”, „one są jakieś dziwne” i podobne opinie. Ja natomiast wykresy bardzo lubię i mam nadzieję, że trochę Was do nich przekonam. Zacznę od pokazania Wam stosunkowo mało znanego wykresu: kolumnowego 100% skumulowanego. Jest on świetną alternatywą dla często nadużywanego wykresu kołowego. Oto efekt, który chcę osiągnąć:

Wykres kolumnowy 100% skumulowany i dane źródłowe (służące też jako legenda)

Wykresy takie stosuje się np. w analizie poziomej bilansu w sprawozdaniach finansowych, do wizualizacji struktury aktywów i pasywów. Dzięki nim można łatwo zobaczyć, czy przedsiębiorstwo ma np. nadpłynność finansową. W dzisiejszym wpisie opowiem o technicznym aspekcie takich analiz, czyli pokażę Wam jak zrobić zaprezentowane wyżej wykresy. Będę działała na danych takich, jak na obrazku wyżej.

Dlaczego wykres kolumnowy a nie kołowy?

No właśnie. Przecież wykresy kołowe też obrazują udział w całości, czemu więc nie pokazujemy dwóch kółek, tylko kolumny? Kołowe wręcz idealnie pokazują, że części sumują się do 100%! Okazuje się bowiem, że nawet przy jednym wykresie kołowym nam – ludziom – ciężej „obliczyć” pole wycinka koła, niż wysokość słupków, które stoją obok siebie. Te drugie zdecydowanie łatwiej nam porównać – od razu widać, który jest wyższy, a który niższy.

Nie mówiąc już o dwóch kołach… Zobaczcie sami:

Wykresy kołowe

Dosyć ciężko je porównać do siebie… Dlatego omówię tworzenie wykresów kolumnowych, przedstawiających te same dane, co kołowe. Plan działania będzie taki: najpierw stworzymy szybko wykres aktywów, następnie go sformatujemy według uznania, a potem go skopiujemy i lekko zmodyfikujemy, aby otrzymać wykres pasywów. Dzięki temu napracujemy się raz nad liftingiem wykresu, a potem tylko podmienimy serie danych i kolorki. Jedziemy!

Tworzenie wykresu 1.: Aktywa

1. Najpierw należy zaznaczyć dane do wykresu, czyli łącznie zakresy C5:C6 i E5:E6 (jak przytrzymasz klawisz Ctrl podczas zaznaczania tych zakresów – zaznaczysz je jednocześnie).

2. Następnie wejdź do menu Wstawianie / Wykresy / Kolumnowy i wybierz typ Kolumnowy 100% skumulowany (obrazek):

Wybór typu wykresu

3. Pojawi się coś takiego (kolory będą się różniły w zależności od ustawionego u Was na komputerze schematu kolorów):

Wykres po wstawieniu

… eee… not nice. Trzeba trochę przerobić, aby oba rodzaje aktywów były na jednym słupku i reprezentowały swój udział w całości aktywów. Jest na szczęście bardzo prosty na to sposób…

4. … mianowicie przycisk Przełącz wiersz/kolumnę, który znajdziecie na karcie Narzędzia wykresów/ Projektowanie:

Przycisk Przełącz wiersz/kolumnę

Dzięki niemu dostaniemy coś takiego:

Wykres po przełączeniu

Nadal nie jest to ideał, ale zaraz naprawimy 🙂

5. Najpierw zamienimy kolejność wartości, czyli kolorów: różowy chcemy mieć na górze kolumny, ponieważ reprezentuje on aktywa trwałe, a te są w tabeli źródłowej pierwsze w kolejności. Identycznie chcemy mieć na wykresie. Aby to zrobić, zaznacz oś pionową (tę z procentami), kliknij na nią prawym przyciskiem myszy i z menu kontekstowego wybierz Formatuj oś. W zależności od wersji Excela (ja mam 2013, identycznie będzie też dla nowszych) pojawi się inne okienko. Niezależnie zaś od wersji należy zaznaczyć tę samą opcję: Wartości w kolejności odwrotnej. Znajduje się ona na karcie Opcje osi:

Wartości w kolejności odwrotnej

6. Następnie trzeba wykonać prace plastyczne i trochę upiększyć wykres. Myślę, że spokojnie możemy usunąć linie siatki, osie zarówno pionową i poziomą i nawet tytuł wykresu (wykres będzie pod danymi, które mają już ten tytuł, więc nie chcę go powtarzać). Aby usunąć dowolny element wykresu należy np. go zaznaczyć i wcisnąć klawisz Delete. Ja jeszcze pozmieniałam kolory kolumn (zaznacz wybraną i użyj przycisku Kolor wypełnienia np. w Narzędziach głównych). Dodałam też etykiety danych, które potem upiększyłam, usunęłam obramowanie całego wykresu i wyszło mi coś takiego (do celów prezentacji w tym wpisie zostawiłam tytuł):

Wykres po liftingu

Tworzenie wykresu 2.: Pasywa

1. Aby nie bawić się ponownie w lifting – skopiujemy wykres aktywów, aby stworzyć wykres pasywów. A więc zaznacz pierwszy wykres i Ctrl + C, zaznacz komórkę w miejscu, gdzie chcesz wkleić wykres i Ctrl + V.

2. Teraz trochę pokombinujemy z seriami danych, czyli dopilnujemy, aby wykres przedstawiał pasywa. Można to zrobić na kilka sposób, ja pokażę Wam zabawę z przyciskiem Zaznacz dane w menu Narzędzia wykresów/ Projektowanie. Na filmie na końcu wpisu pokazuję inną metodę, więc polecam obejrzeć ;). Ok, zatem ustaw się na wykresie i kliknij wspomniany przycisk. Pojawi się okienko, jak na obrazku:

Zmiana zakresu danych

3. W okienku tym zaznacz pierwszą serię danych (w lewej części okienka) i kliknij Edytuj. Pojawi się kolejne okienko:

4. W polach Nazwa serii i Wartości serii wskaż komórki, w których znajdują się dane do przedstawienia w tej serii, czyli w tym wypadku Kapitał własny (H5) i 25% (J5).  Tylko uważaj proszę, ponieważ te pola są strasznie oporne na zmiany: żeby usunąć poprzedni wpis należy go usunąć klawiszem Delete, a nie po prostu wskazać nowy zakres, do czego jesteśmy przyzwyczajeni… Ale efekt jest ok:).

5. Czynność tę trzeba powtórzyć dla drugiej serii danych.

6. Potrzebujemy jeszcze trzeciej serii dla zobowiązań krótkoterminowych. Dodamy ją więc. W okienku Zaznacz dane kliknij przycisk Dodaj serię i w pola okienka wpisz to, co na rysunku (wskaż dane odpowiadające za tę serię):

Dodawanie 3. serii danych

Efekt jest taki:

Wykres z 3 seriami danych

Oczywiście wymaga on troszkę liftingu, natomiast o wiele mniej niż pierwszy wykres. Ja bym mu tylko zmieniła kolory, żeby nie były takie same, jak aktywów – mogłoby to mylnie sugerować, że wykresy te przedstawiają takie same dane. I oczywiście poprawiłabym ostatnią etykietę, aby pasowała do reszty.

Legenda

Warto dodać legendę, jednak w dość nietypowy sposób. Ponieważ wykresy te będą prezentowane razem z danymi (tak sobie wymyśliłam;)), nie chcę dublować opisów, więc wykorzystam te, które mam już w danych źródłowych, czyli w tabelce nad wykresami. Komórkom: B5, B6, G5, G7 i G8 ustawię wypełnienie takie, jak kolory poszczególnych części kolumn. I to posłuży mi za legendę. Po wszystkich tych zmianach wychodzi mi coś takiego:

Wykres kolumnowy 100% skumulowany – wynik

Mnie się bardzo podoba 🙂 A wam?

Polecam obejrzeć film, ponieważ prezentuję na nim też inną metodę na szybkie stworzenie drugiego wykresu (pasywów):

Na koniec mam do Was pytanie: jakich kolorów najczęściej używacie na tworzonych przez siebie wykresach?